204 lata temu urodził się Stanisław Moniuszko

(źródło: Wikipedia, portal publiczny)

Wybitny muzyk uważany za twórcę opery narodowej, kompozytor i organista – Moniuszko był przedstawicielem nurtu romantycznego, w który wplatał elementy ludowe. Z okazji urodzin wielkiego kompozytora przypominamy pokrótce jego biografię i zdradzamy, co łączy Stanisława Moniuszkę z Henrykiem Sienkiewiczem.

Jak w przypadku wielu „wielkich naszych czasów” istotną rolę w wychowaniu i zaszczepieniu w nim pasji odegrała kobieta – a dokładniej – matka kompozytora. Matka, Elżbieta z Madżarskich, była uzdolniona muzycznie i to ona dała synowi pierwszą, „domową” szkołę muzyczną – grała na klawikordzie i pięknie śpiewała. Ojciec, Czesław Moniuszko, również przejawiał „zacięcie” artystyczne – był rysownikiem i poetą – opisał wierszem kampanię napoleońską, w której uczestniczył.

Kolejnym, profesjonalnym nauczycielem młodego kompozytora był August Freyer. Moniuszko uczęszczał do gimnazjum, potem kontynuował naukę w Wilnie i w Wiedniu. Udzielał również korepetycji, ucząc muzyki. Potem wrócił do Wilna i podjął pracę organisty.

Ożenił się z pochodzącą z majętnego domu panną – Aleksandrą Mullerówną (1840), z którą miał dziesięcioro dzieci.

Pierwsze próby kompozytorskie Moniuszko poczynił już w wieku 18 lat – od początku jego pasja muzyczna była przesiąknięta folklorem (również białoruskim i ukraińskim) i towarzyszył jej element patriotyczny, a większość jego utworów była cenzurowana przez zaborcę.

Co łączyło Moniuszkę i Sienkiewicza? Obaj tworzyli „ku pokrzepieniu serc”. I obaj wplatali w swoją twórczość elementy narodowe.

Szeroką sławę przyniosła Moniuszce „Halka” – polska opera narodowa. Po premierze kompozytor rozpoczął cykl podróży, podczas których zaczęły powstawać kolejne utwory: „Rokiczana” (nigdy nie ukończona), a następne lata przyniosły operę "Flis", "Hrabinę", "Verbum nobile", a w dalszej kolejności - "Straszny dwór". W 1869 swoją premierę miała "Paria" – jeden z nielicznych utworów pozbawionych drugiego, "patriotycznego" dna.

Moniuszko stworzył łącznie dziewięć oper (nie wszystkie ukończył), ponad 200 pieśni – był również autorem operetek, muzyki do baletów, kantat, utworów symfonicznych i instrumentalnych. Jego dorobek był imponujący, lecz on sam pozostał człowiekiem skromnym.

2019 rok (200 lat po narodzinach kompozytora) był rokiem jubileuszowym i uchwałą Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej został ogłoszony Rokiem Stanisława Moniuszki.