Ogród botaniczny UW jest położony w północnej części Łazienek Królewskich i można zaryzykować stwierdzenie, że nie miał szczęścia w historii - kilkukrotnie „upadał” i był odrestaurowywany. Obecnie stanowi jeden z najstarszych i najbardziej znanych obiektów świata przyrodniczego w Polsce.
„Jeśli umiecie patrzeć, zobaczycie, że cały świat jest ogrodem”
(F. H. Burnett, „Tajemniczy Ogród”)
Trudno się zgodzić z powyższym zdaniem widząc na przykład szarzyznę starych PRL-owskich blokowisk. A jednak, autorka powieści „Tajemniczy ogród” udowadnia, że ogród w sensie dosłownym lub przenośnym możemy sobie wykreować wszędzie – nawet, jeżeli okoliczności, bądź otoczenie wydają się kompletnie niesprzyjające. Ważne, aby umieć dostrzec piękno i cierpliwie je pielęgnować.
Ogród botaniczny UW miał niełatwą historię – założony w 1818 roku z inicjatywy prof. botaniki Michała Szuberta początkowo przeżywał okres świetności. Pieczę nad nim sprawował wówczas Królewski Uniwersytet Warszawski. Warto wspomnieć, że pierwotna wersja ogrodu była niemal trzykrotnie większa – teren zajmował powierzchnię ok. 22,5 ha i był podzielony na trzy części: naukową, pomologiczną (edukacyjną) i spacerową.
W 1834 po upadku Powstania Listopadowego jego powierzchnia została "okrojona" o ponad 70 procent i w takiej postaci możemy oglądać go dzisiaj. Uniwersytet Warszawski zamknięto, a pieczę nad ogrodem przejęli rosyjscy urzędnicy.
Po przejęciu kierownictwa przez Ignacego Hanusza, urzędnika carskiej Rosji, renoma obiektu zaczęła podupadać. W 1915 roku Rosjanie opuścili teren Warszawy a odrodzony UW ponownie przejął kuratelę nad placówką. To był początek odrodzenia ogrodu botanicznego – rozpoczęto prace renowacyjne i naukowe oraz wzbogacono kolekcje roślin.
Okres świetności został jednak ponownie przerwany przez wybuch II wojny światowej, który doprowadził do całkowitej ruiny wszystkich obiektów znajdujących się na terenie. Po wojnie podjęto wysiłki odbudowy i powiększenia ogrodu. W 1965 roku Ogród Botaniczny został wpisany do rejestru Zabytków Kultury i Nauki miasta stołecznego Warszawy. Cały projekt zaczął prosperować na dobre od 1987 r., gdy wrócono do historycznego podziału sekcji ogrodu i wzbogacono kolekcje roślin.
Obecnie Ogród Botaniczny Uniwersytetu Warszawskiego ponownie pełni szeroko pojętą funkcję turystyczną i edukacyjną, i jest podzielony na dziesięć sekcji: dział systematyki roślin, arboretum, pnącza, rośliny różnych środowisk, rośliny użytkowe i lecznicze, dział biologii roślin, tzw. różanka (sekcja z różami), dział flory niżowej Polski, dział roślin ozdobnych oraz szklarnie.
Szeroka oferta dla turystów (włącznie z grami edukacyjnymi), bogactwo gatunków (w tym te ginące i zagrożone) i wydarzenia z pogranicza nauki i kultury przyciągają turystów, amatorów ogrodów i studentów – zwłaszcza, gdy rozpoczyna się sezon wiosenny, a ogród zaczyna rozkwitać i budzić się z zimowego letargu.
